Hangi Yaş Grubuna Uygulanır?

Stroop Testi, genellikle 7 yaş ve üzeri bireylerde kullanılır.

• Çocuklar, ergenler, yetişkinler ve ileri yaş grupları için uygun versiyonları mevcuttur.

• Özellikle dikkat sorunları, yürütücü işlev bozuklukları ve nörolojik hastalıkların değerlendirilmesinde tercih edilmektedir.

Testin Uygulama Amacı

Bu test şu hedeflerle uygulanır:

• Seçici dikkatin ve dikkat kontrolünün değerlendirilmesi

• Alışkanlıkla gelen otomatik tepkilerin engellenebilme kapasitesinin ölçülmesi (ketleme)

• Zihinsel esnekliğin ve uyaranlara karşı tepki düzenleme becerisinin analiz edilmesi

• Frontal lob fonksiyonlarının gözlemlenmesi

• DEHB, demans, şizofreni, obsesif-kompulsif bozukluk ve benzeri klinik durumların tanı sürecine katkı sağlanması

Uygulama Süreci

Stroop Testi, bireysel olarak uygulanır ve üç temel bölümden oluşur:

1. Kelime Okuma

Katılımcıya siyah mürekkeple yazılmış renk adları (örneğin: kırmızı, mavi, yeşil) gösterilir. Katılımcıdan bu kelimeleri sesli olarak okuması istenir.

2. Renk Tanıma

Farklı renklerde boyanmış şekiller ya da X işaretleri gösterilir. Katılımcı bu renkleri adlandırır.

3. Renk-Kelime Çatışması (Stroop Etkisi)

Renk adları, o renk dışında bir renkte yazılmıştır (örneğin “mavi” kelimesi kırmızı renkte yazılmıştır). Katılımcıdan kelimeyi okumadan, yalnızca yazının rengini söylemesi istenir.

Her bölüm için genellikle 45 saniyelik bir süre tanınır.

Toplam uygulama süresi yaklaşık 5–10 dakika sürer.

Ölçtüğü Bilişsel Beceriler

Stroop Testi şu bilişsel işlevleri değerlendirir:

• Ketleme (inhibition): Otomatik tepkilerin engellenebilmesi

• Seçici dikkat: Gereksiz uyaranları dışlayabilme becerisi

• Zihinsel esneklik: Kurallara uyum sağlama ve geçiş yapabilme

• İşlemleme hızı

• Bilişsel dayanıklılık: Zihinsel yorgunluğa karşı performansı sürdürebilme

Değerlendirme Kriterleri ve Analizi

Test kendi içinde alt testlere ayrılmaz; ancak üç tabloya dayalı değerlendirme yapılır:

• Tablo 1: Kelime okuma hızı ve doğruluğu

• Tablo 2: Renk adlandırma performansı

• Tablo 3: Renk-kelime çatışmasında verilen yanıtların doğruluğu ve hızı

🔍 Stroop Etkisi Skoru:

Tablo 3 performansından Tablo 2 performansı çıkarılarak elde edilir.

Bu fark, bireyin ketleme kapasitesini ve bilişsel kontrol gücünü gösterir.

Farkın büyüklüğü arttıkça, ketleme zorluğu da artmış kabul edilir.

Kullanım Alanları

Stroop Testi, çok sayıda klinik ve akademik bağlamda kullanılmaktadır:

• Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB)

• Frontal lob fonksiyon bozuklukları

• Travmatik beyin hasarı sonrası bilişsel izlem

• Demans (özellikle frontal ve vasküler türler)

• Şizofreni ve obsesif-kompulsif bozukluk gibi psikiyatrik hastalıklar

• Bilişsel rehabilitasyon sürecinin planlanmasında destekleyici araç olarak