Wechsler Bellek Ölçeği (WMS)

Wechsler Bellek Ölçeği (WMS), bireyin bellek kapasitesini, bilgiyi öğrenme, saklama ve hatırlama becerilerini değerlendirmek amacıyla geliştirilmiş, klinik alanda en yaygın kullanılan nöropsikolojik testlerden biridir. Bu test, bellekle ilgili bozuklukların tanılanmasında ve takip edilmesinde güvenilir bir değerlendirme aracı olarak kullanılmaktadır.
                1. Hangi Yaş Grubuna Uygulanır?
• Güncel versiyon olan WMS-IV, 16 ila 90 yaş arası bireylerde uygulanmak üzere tasarlanmıştır.
• Geçmişte çocuklara yönelik versiyonları geliştirilmiş olsa da, standart kullanım ergen ve yetişkin bireyler içindir.
• Özellikle hafıza kaybı, demans, beyin travması veya nörolojik hastalıklar şüphesi olan bireylerde tercih edilir.
2. Testin Amacı Nedir?
Wechsler Bellek Ölçeği, aşağıdaki temel amaçlarla uygulanır:
• Kısa süreli ve uzun süreli belleği değerlendirmek
• Sözel ve görsel hafıza alanlarını ölçmek
• Dikkat, konsantrasyon, öğrenme hızı gibi bilişsel süreçleri analiz etmek
• Nörolojik ya da psikiyatrik tabanlı bellek problemlerini tanımlamak
• Eğitimsel, klinik ya da rehabilitasyon süreçlerine yön verecek objektif veri sağlamak
3. Nasıl Uygulanır?
• Uygulama, alanında yetkin bir psikolog ya da nöropsikolog tarafından bireysel olarak gerçekleştirilir.
• Test süresi 45 ila 90 dakika arasında değişebilir.
• Katılımcıya, belirli hikâyeler, görseller, kelime listeleri, sayı dizileri ve şekiller sunularak; bu bilgilerin hemen ve belirli bir süre sonra hatırlanması istenir.
• Hafıza doğruluğu, detaylılık düzeyi ve sıralama becerisi gibi unsurlar puanlamaya dâhildir.
4. Hangi Becerileri Ölçer?
WMS, aşağıdaki bilişsel ve hafıza alanlarını değerlendirir:
• Sözel bellek (kelime eşleştirme, hikâye hatırlama)
• Görsel bellek (şekil, desen, yüz tanıma)
• Çalışma belleği (geçici bilgi işleme kapasitesi)
• Hemen hatırlama (bilgiyi kısa sürede geri çağırma)
• Gecikmeli hatırlama (bilgiyi zaman geçtikten sonra hatırlama)
• Tanıma (önceden sunulan bilgileri ayırt edebilme)
• Öğrenme hızı, dikkat süresi ve sıralama kabiliyeti
5. Alt Testler ve Bellek İndeksleri (WMS-IV)
WMS-IV, 7 temel alt test üzerinden değerlendirme yapar ve bu testlerden 5 ana bellek indeksi elde edilir.
Alt Testler:
• Logical Memory: Hikâyeyi dinleyip hemen ve sonra hatırlama
• Verbal Paired Associates: Anlamlı/Anlamsız kelime eşleştirmeleri
• Designs: Görsel desenlerin akılda tutulması
• Visual Reproduction: Bir şekli görüp çizerek yeniden oluşturma
• Spatial Addition: Uzamsal hafıza gerektiren ekleme işlemleri
• Symbol Span: Sembolleri sıralama ve hatırlama
• Digit Span: Sayıları doğru sırayla tekrar etme (çalışma belleği)
Bellek İndeksleri:
• Auditory Memory Index (İşitsel Bellek)
• Visual Memory Index (Görsel Bellek)
• Visual Working Memory Index
• Immediate Memory Index
• Delayed Memory Index
6. Kullanım Alanları
Wechsler Bellek Ölçeği aşağıdaki alanlarda etkin biçimde kullanılmaktadır:
• Alzheimer ve diğer demans türlerinin tanılanması
• Travmatik beyin hasarı sonrası bellek kayıplarının değerlendirilmesi
• Epilepsi, inme, beyin tümörleri gibi nörolojik rahatsızlıklarda takip
• Şizofreni, depresyon, kaygı bozuklukları gibi psikiyatrik durumların bellek etkilerinin analizi
• Eğitimsel değerlendirme ve rehabilitasyon planlaması süreçlerinde
• Sözel-görsel öğrenme farklarının ortaya konulmasında
