1. Hangi Yaş Grubuna Uygulanır?

• Test, 6 yaş ve üzeri bireylerde uygulanabilir.

• Çocuklar, ergenler, yetişkinler ve yaşlı bireyler için uygun versiyonları mevcuttur.

• Özellikle frontal lob fonksiyonlarının değerlendirilmesi gereken durumlarda kullanılır.

2. Testin Amacı Nedir?

WCST, aşağıdaki amaçlarla uygulanır:

• Bireyin zihinsel esneklik düzeyini ölçmek

• Yeni kurallara uyum sağlama becerisini değerlendirmek

• Soyutlama, kategorileştirme ve geri bildirimden öğrenme yetisini analiz etmek

• Yürütücü işlevler, özellikle frontal korteksin sağlıklı çalışıp çalışmadığını belirlemek

• Ketleme, planlama ve problem çözme gibi yüksek düzey bilişsel becerileri gözlemlemek

3. Nasıl Uygulanır?

• Test bireysel olarak uygulanır.

• Katılımcıya, renk, şekil ve sayı özellikleri bakımından farklılık gösteren 4 örnek kart gösterilir.

• Daha sonra katılımcıya verilen her test kartının, örnek kartlardan hangisiyle eşleştiğini belirlemesi istenir.

• Ancak hangi özellikle (renk, şekil ya da sayı) eşleştirme yapılması gerektiği belirtilmez.

• Uygulayıcı sadece "doğru" veya "yanlış" şeklinde geri bildirim verir.

• Katılımcı, doğru geri bildirimlere göre kuralı kendi başına keşfetmeli ve kural değiştiğinde yeni strateji geliştirebilmelidir.

Uygulama süresi: Yaklaşık 20–30 dakikadır.

Manuel ya da bilgisayar destekli versiyonlarla uygulanabilir.

4. Hangi Becerileri Ölçer?

WCST ile değerlendirilen temel bilişsel beceriler şunlardır:

• Bilişsel esneklik ve değişen kurallara uyum

• Kategorileştirme ve soyut düşünme yetisi

• Hata sonrası öğrenme ve uyarlanabilirlik

• Ketleme (önceki düşünce kalıplarını bırakabilme)

• Problem çözme stratejileri

• Frontal lob işlevleri, özellikle dorsolateral prefrontal korteksin etkinliği

5. Değerlendirme Kriterleri

WCST, alt testlere ayrılmaz; ancak çeşitli bilişsel göstergeler üzerinden analiz edilir:

• ✅ Toplam doğru eşleştirme sayısı

• ❌ Toplam hata sayısı

• 🔁 Devam eden hata (perseveratif) sayısı – Aynı hatayı ısrarla sürdürme

• 🚫 Devam etmeyen (non-perseveratif) hata sayısı

• 🔄 Kural değişikliğine uyum süresi

• 📦 Tamamlanan kategori sayısı – Doğru stratejiyi sürdürme yetisi

• 🧮 Toplam deneme sayısı

Yüksek perseveratif hata sayısı, bilişsel esneklik eksikliğini ve frontal lob işlev bozukluğunu gösterebilir.

6. Kullanım Alanları

• Frontal lob hasarları ve yürütücü işlev bozukluklarının değerlendirilmesinde

• Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) tanı süreçlerinde

• Demans (özellikle frontotemporal demans) taramalarında

• Şizofreni, obsesif kompulsif bozukluk (OKB), bipolar bozukluk gibi psikiyatrik durumların takibinde

• Travmatik beyin hasarı sonrası rehabilitasyon planlamasında

• Eğitim alanında, bireylerin üst düzey düşünme ve strateji geliştirme becerilerinin ölçümünde